ماریجوانا از جمله موادی است که تأثیر مستقیم و قوی بر مغز دارد. ماده‌ی مؤثر آن یعنی THC (تتراهیدروکانابینول) روی گیرنده‌های عصبی مغز اثر می‌گذارد و می‌تواند ساختار و عملکرد ذهن را به‌ویژه در مصرف مداوم، دچار اختلال کند. در این مقاله، با تمرکز بر ضررهای ماریجوانا برای مغز، به بررسی علمی و دقیق اثرات روانی و عصبی این ماده خواهیم پرداخت.
اختلال در حافظه و یادگیری
THC به‌طور مستقیم فعالیت هیپوکامپ (بخش حافظه‌ساز مغز) را کاهش می‌دهد. نتیجه:
-
کاهش توان یادگیری اطلاعات جدید
-
اختلال در حافظه کوتاه‌مدت
-
فراموشی‌های مکرر حتی در کارهای روزمره
-
افت عملکرد تحصیلی یا شغلی
در نوجوانانی که مغزشان هنوز در حال رشد است، این آسیب‌ها می‌توانند بلندمدت یا حتی دائمی باشند.
کاهش تمرکز و پردازش شناختی
یکی از رایج‌ترین آثار منفی ماریجوانا، کاهش تمرکز و کندی ذهن است. مصرف مزمن گل می‌تواند منجر شود به:
-
افت توانایی حل مسئله
-
کاهش دقت در تصمیم‌گیری
-
کاهش سرعت واکنش مغزی
-
دشواری در انجام فعالیت‌های پیچیده ذهنی
در برخی افراد، این اثرات حتی بعد از قطع مصرف نیز باقی می‌مانند.
افزایش خطر اختلالات روانی
مصرف ماریجوانا، به‌ویژه در سنین پایین یا دوز بالا، می‌تواند زمینه‌ساز یا تشدیدکننده بیماری‌های روانی باشد:
-
افزایش ریسک روان‌پریشی (Psychosis)
-
تشدید علائم اسکیزوفرنی در افراد مستعد
-
بروز پارانوییا، اضطراب شدید یا حملات پانیک
-
در برخی موارد، توهم و قطع ارتباط با واقعیت
مطالعات نشان داده‌اند که در افرادی با زمینه ژنتیکی، مصرف مرتب ماریجوانا می‌تواند باعث شروع زودتر علائم روانی شود.
آسیب به رشد مغز نوجوانان
مصرف ماریجوانا قبل از سن ۲۵ سالگی — یعنی قبل از تکمیل رشد کامل مغز — می‌تواند:
-
کاهش حجم ماده خاکستری مغز
-
اختلال در رشد اتصال‌های عصبی (synapses)
-
کاهش دائمی IQ در نوجوانان
-
افت مهارت‌های شناختی و خلاقیت
به همین دلیل، شروع مصرف در دوران نوجوانی بیشترین آسیب را دارد.
بروز مه ذهنی (Brain Fog)
بسیاری از مصرف‌کنندگان ماریجوانا از حالتی به‌نام «مه مغزی» یا Brain Fog شکایت دارند که با علائمی چون:
-
گیجی ذهنی
-
احساس کندی یا سنگینی ذهن
-
کاهش شفافیت فکری و تمرکز
-
افت انگیزه و انرژی ذهنی
همراه است. این حالت می‌تواند عملکرد روزانه و روابط فرد را مختل کند.
اختلال در تنظیم احساسات
ماریجوانا با تأثیر بر سیستم اندوکانابینوئید مغز، ممکن است باعث اختلال در تنظیم خلق‌وخو شود:
-
نوسانات شدید احساسی
-
تحریک‌پذیری یا بی‌حسی عاطفی
-
اختلال در تجربه لذت (anhedonia)
این اختلالات می‌توانند به افسردگی مزمن یا اضطراب اجتماعی منجر شوند.
نتیجه‌گیری
ماریجوانا برخلاف تصویر رایجی که از آن به‌عنوان یک ماده‌ی طبیعی و بی‌خطر وجود دارد، می‌تواند اثرات جدی و بلندمدتی بر سلامت مغز داشته باشد. از کاهش تمرکز و حافظه گرفته تا افزایش ریسک بیماری‌های روانی، مضرات مغزی ماریجوانا به‌ویژه در مصرف طولانی‌مدت یا شروع در سنین پایین قابل چشم‌پوشی نیست.
در گرین دراگ، هدف ما ارائه آگاهی علمی و صادقانه درباره تأثیرات واقعی مواد مختلف بر بدن و ذهن انسان است. برای مطالعه مقالات بیشتر درباره مغز، روان، و مسیرهای درمانی نوین، به greendrog.com سر بزنید.