ماریجوانا که با نام‌هایی مانند گل، گراس یا وید نیز شناخته می‌شود، در سال‌های اخیر در برخی جوامع به‌عنوان گیاهی با خواص درمانی یا کاربرد تفریحی شناخته شده است. اما واقعیت این است که مصرف مداوم یا بی‌رویه آن می‌تواند با پیامدهای منفی قابل‌توجهی همراه باشد. در این مقاله، با تمرکز بر آسیب‌ها و ضررهای ماریجوانا از منظر علمی، پزشکی و روان‌شناختی به بررسی دقیق این ماده می‌پردازیم.
تأثیرات منفی ماریجوانا بر مغز و روان
ماده‌ی فعال اصلی ماریجوانا یعنی THC بر گیرنده‌های عصبی مغز اثر می‌گذارد. این تأثیرات ممکن است کوتاه‌مدت خوشایند به‌نظر برسند، اما در بلندمدت می‌توانند مشکلات زیر را ایجاد کنند:
-
اختلال در حافظه کوتاه‌مدت و توان یادگیری
-
کندی در واکنش‌های ذهنی و کاهش تمرکز
-
افزایش احتمال بروز افسردگی، اضطراب یا حملات پانیک
-
خطر بروز روان‌پریشی یا اسکیزوفرنی، به‌ویژه در افراد مستعد
-
«مه ذهنی» یا کاهش شفافیت فکری در مصرف مداوم
تحقیقات نشان داده‌اند مصرف بلندمدت ماریجوانا در نوجوانان می‌تواند به کاهش دائمی IQ و عملکرد شناختی منجر شود.
اثرات مخرب بر سیستم تنفسی
مصرف ماریجوانا به روش تدخینی (دود کردن) می‌تواند تأثیرات مشابه یا حتی بدتر از سیگار داشته باشد:
-
سرفه‌های مزمن و تحریک راه‌های هوایی
-
التهاب مزمن ریه و برونشیت
-
کاهش ظرفیت تنفسی در بلندمدت
-
احتمال افزایش ریسک سرطان ریه (هنوز در حال بررسی علمی است)
دود ماریجوانا حاوی مواد سرطان‌زا و سمی است که استنشاق مکرر آن می‌تواند به‌طور جدی سلامت ریه‌ها را تهدید کند.
وابستگی روانی و ترک دشوار
یکی از باورهای غلط درباره این ماده، “اعتیادآور نبودن” آن است. اما واقعیت این است که بسیاری از مصرف‌کنندگان به وابستگی روانی به ماریجوانا دچار می‌شوند. نشانه‌های آن شامل:
-
ولع مصرف (Craving) در فواصل کوتاه
-
تحریک‌پذیری، بی‌قراری و بدخوابی در زمان قطع مصرف
-
کاهش توان لذت بردن از فعالیت‌های عادی بدون مصرف
-
تکرار مصرف علی‌رغم آگاهی از آسیب‌ها
برخی مطالعات نشان می‌دهند حدود ۹ تا ۳۰ درصد مصرف‌کنندگان منظم دچار نوعی وابستگی می‌شوند.
کاهش انگیزه و کیفیت زندگی
مصرف مزمن ماریجوانا ممکن است باعث بروز سندروم بی‌انگیزگی (Amotivational Syndrome) شود، که با ویژگی‌هایی مانند:
-
بی‌علاقگی به کار و فعالیت‌های روزمره
-
افت عملکرد تحصیلی یا شغلی
-
تأخیر در تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی
-
احساس بی‌هدفی و انزواطلبی
همراه است. این سندروم می‌تواند کیفیت زندگی فرد را در سکوت و به مرور کاهش دهد.
تأثیرات منفی بر سلامت قلب و عروق
ماریجوانا می‌تواند ضربان قلب را افزایش داده و فشار خون را دچار نوسان کند. در افراد با زمینه مشکلات قلبی، این تغییرات می‌توانند خطرناک باشند. همچنین برخی مطالعات، ارتباط احتمالی بین مصرف مداوم و افزایش ریسک سکته مغزی را بررسی کرده‌اند.
جمع‌بندی
گرچه ماریجوانا در برخی موارد ممکن است کاربردهای درمانی خاصی داشته باشد، اما آسیب‌ها و ضررهای ماریجوانا به‌ویژه در مصرف‌های تفریحی، خودسرانه و بلندمدت نباید نادیده گرفته شود. این ماده می‌تواند بر مغز، روان، ریه، قلب و کیفیت زندگی اثرات منفی پایداری بگذارد.
در گرین دراگ ما باور داریم آگاهی، کلید انتخاب‌های بهتر است. هدف ما ارائه اطلاعات علمی، به‌روز و بی‌طرفانه برای کمک به شماست تا در مسیر سلامت جسم و روان، آگاهانه‌تر گام بردارید.